Centochiodi

In een begeleidend schrijven bij Centochiodi kondigt regisseur Ermanno Olmi aan dat deze film zijn laatste narratieve productie zal zijn. Hierna zal hij zich beperken tot het maken van documentaires. De mededeling geeft een zekere lading aan de film, die van zichzelf al geen gebrek aan statements heeft.
Olmi’s laatste verhaal gaat over een jonge veelbelovende professor aan de universiteit van Bologna, die aangeklaagd wordt vanwege een vergrijp dat door de clerus en de universiteit als grove blasfemie wordt ervaren. De verdachte professor verbrandt zijn schepen achter zich en trekt zich terug in een ruïne aan de rivier de Po, waar hij in aanraking komt met de eenvoudige maar oprechte plaatselijke bevolking, die eveneens een onzekere plaats in de maatschappij inneemt. Er ontvouwt zich een vriendschap die elke professionele collegialiteit ver achter zich laat: de liefde wint het van het geschreven woord.
Olmi bouwt zijn met religieuze referenties doorspekte relaas op met sfeervolle beelden en terughoudend acteerwerk. De scheidslijn tussen fantasie en werkelijkheid is dun, en de verbeelding wint derhalve aan vrijheid en omvang. Het is deze verbeelding die de regisseur wil benadrukken, als een innerlijke kracht in ieder mens, die in geen boek beschreven kan worden. (EH)