La moindre des choses

Het psychiatrisch ziekenhuis van La Borde in Loir-et-Cher is onlosmakelijk verbonden met de Franse psychiater Jean Oury. In 1953 ontwikkelde Oury hier met zijn collega's Lucien Bonafé en André Tosquelles een eigen behandelingsmethode, genaamd 'institutionele psychiatrie'. Documentairemaker Nicolas Philibert was door vrienden al eerder op het instituut gewezen, maar hoezeer zij ook zeiden dat het typisch iets voor hem was, hij had lange tijd zijn bedenkingen. Pas toen hij hoorde over een toneelstuk dat elk jaar door zowel 'patiënten' als verzorgers werd opgevoerd, zag hij mogelijkheden voor een film.Philiberts interesse gaat niet in de eerste plaats uit naar het functioneren van het instituut of naar de aard van de gekte van de patiënten, maar naar de repetities van het toneelstuk van de grote Pools-Argentijnse modernist Witold Gombrowicz. Philibert: 'De film registreert de ups en downs van de voorbereidingen van het toneelstuk. Daarnaast beschrijft de film het dagelijks leven in La Borde, het verstrijken van de tijd, de schijnbaar onbelangrijke details, de eenzaamheid en de vermoeidheid, maar eveneens de gedeelde vrolijkheid en de extreme aandacht die men aan elkaar besteedt.' Het idee om Gombrowicz' absurde en incoherente tekst te laten spelen door mensen die al genoeg problemen hebben met de rationele werkelijkheid, is lumineus. Het samengaan van Gombrowicz met de functionele anti-psychiatrie van het instituut La Borde levert wonderbaarlijk vervreemdende effecten op.