De natuurlijke ruimte

Twee vooraanstaande Nederlandse architecten en hun ideaal om de visie die zij hebben op de relatie tussen mens en natuur, in hun architectonische werk uit te drukken, zijn het onderwerp van de documentaire De natuurlijke ruimte.Architectuur is de kunst waarin de relatie tussen mens en natuur zich het meest direct manifesteert. Bijgevolg is deze relatie het interessantste kenmerk van architectuur. De twee architecten zijn de benedictijnse broeder H. van der Laan en de antroposofische, ‘organische’ architect Ton Alberts, die beiden lijken te werken vanuit totaal tegenovergestelde uitgangspunten. Maar hun uitgangspunten vormen in feite twee aspecten van hetzelfde basisprincipe. Zowel Alberts als Van der Laan zoeken een essentiële harmonie, zij het langs verschillende routes: de een langs die van de ratio, de ander volgt de intuïtie. Door de twee benaderingen te portretteren, beeldt de film de wijze uit waarop de mens in architectuur uitdrukking geeft aan zijn relatie met de natuur.Van der Laan vertegenwoordigt de ‘rationele’ architectuur, die gebaseerd is op de kubus-vorm, Alberts representeert de organische; in zijn ogen betreden we een nieuw tijdperk waarin we onze intuïtieve, ‘vrouwelijke’ kant moeten ontplooien. Van der Laan heeft in heel Europa kerken en kloosters gebouwd (zijn magnum opus is het klooster van Vaals) en Alberts’ voorlopige meesterwerk, het hoofdkantoor van de NMB in Amsterdam Zuidoost, is wereldberoemd bij collega-architecten. Behalve op deze twee belangrijkste werken van de architecten, concentreert de film zich op de gebouwen die hen het meest geïnspireerd hebben. Van der Laan haalde paradoxaal genoeg zijn inspiratie uit het prehistorische Stonehenge, Alberts uit de vroeg-christelijke verblijven en kerken in de Góreme vallei in Turkije.