De veelgeprezen Oekraïense filmmaker Sergei Loznitsa schetst een grimmig portret van het stalinistische Rusland in de jaren 30. Een jonge, nog niet gecorrumpeerde openbare aanklager onderzoekt de zaak van een mishandelde, onterecht gevangen gezette ‘oude bolsjewiek’. Kan de zaak met succes worden voorgelegd aan de hoofdaanklager?
Hoe veilig was het om in 1937 een klokkenluider te zijn in de Sovjet-Unie? Loznitsa onderzoekt dit aan de hand van het personage van de jonge, idealistische openbaar aanklager Korniev die, als door een wonder, om juridische bijstand wordt gevraagd door de oude, zwaar mishandelde gevangene Stepniak. Korniev ontdekt een uitgebreid corruptienetwerk onder Stalin, waarin de NKVD (de geheime politie) systematisch de voorgaande groep, mildere, oude bolsjewieken arresteerde, martelde en doodde. Bij elke stap in zijn onderzoek stuit Korniev op schijnbaar onoverwinbare obstakels.
De sterk gestileerde beeldtaal – de camera beweegt twee uur lang nauwelijks – maakt dit tot een meeslepend, meedogenloos portret van wrede sociale controle. De film van Sergei Loznitsa (Donbass, IFFR 2019) is gebaseerd op een novelle van Georgi Demidov, een politieke gevangene die achttien jaar vastzat. Ook de zwarte humor ontbreekt niet. De twee aanklagers uit de titel kunnen verwijzen naar Korniev en zijn ontmoeting met de ongrijpbare procureur-generaal Vishinski – of misschien is iedereen in deze wereld inmiddels wel een zelfbenoemde aanklager of onfortuinlijk slachtoffer.