Orpheus in der Unterwelt

Begin jaren 60 vroeg de staatsfilmstudio van de DDR, DEFA, aan Horst Bonnet, een beroemde muziektheaterregisseur en voormalig assistent van Bertolt Brecht en Walter Felsenstein, om een operettefilm te maken. Bonnet stemde toe, maar wilde het genre eerst beter leren kennen en testte zijn vaardigheden in Salon Pitzelberg (1964), een bewerking van Jacques Offenbachs gelijknamige eenakter, als onderdeel van de satirische kortefilmreeks Das Stacheltier. Pas in 1968 besloten DEFA en Bonnet op welk werk zij hun film zouden baseren. Het werd opnieuw een Offenbach, maar deze keer Orphée aux enfers. In de preproductiefase vielen Warschaupact-troepen de ČSSR binnen – Bonnet protesteerde en moest dertien maanden de cel in. DEFA toonde zich stilzwijgend solidair door het bijzonder prestigieuze project uit te stellen tot na zijn vrijlating.

Dit verhaal zou zijn sporen nalaten in het verrassend pre-camp, modernistische gekkenhuis Orpheus in der Unterwelt. De originele opera buffa was al een satire op de bourgeoisie en heersende elite van het Tweede Rijk. Bonnet trekt vervolgens ook nog subtiele, maar onmiskenbare parallellen tussen deze elite en hooggeplaatste DDR-bonzen, in de wetenschap dat hoewel ideologieën en overtuigingen veranderen, de elite als klassefenomeen gelijk blijft: ijdel en egoïstisch. Een meesterlijk staaltje politiek entertainment! 

 

– Olaf Möller