Não Sou Nada (“Ik ben niets”) is een surrealistische psychologische thriller die de kijker meesleurt in de demonisch caleidoscopische wereld van de Portugese modernistische dichter Fernando Pessoa. Het is de meest ambitieuze film tot nu toe van Edgar Pêra, wiens diverse en markante filmografie centraal stond in een carrière-omvattend retrospectief tijdens IFFR 2019.
Pessoa staat bekend om z’n vele heteroniemen: 75 verschillende namen, stuk voor stuk met uitgewerkte achtergrond, stijl, voorkomen en levensbeschouwing. Não Sou Nada gaat nog een stapje verder en brengt al deze personages tot leven. Ze werken allemaal samen voor Pessoa, gespeeld door Miguel Borges, in uitgeverij The Nothingness Club.
Hoewel ze sterk op elkaar lijken, hebben de heteroniemen zeer uiteenlopende karakters, met name de prettig gestoorde Álvaro de Campos, gespeeld door Albano Jerónimo. Die tegenstellingen zijn na een tijdje niet meer te onderscheiden van de dramatische gespletenheid in Pessoa’s psyche. Terwijl hij gekweld wordt door filosofische verwarring, worden zijn heteroniemen een voor een vermoord. Victoria Guerra speelt een dubbelrol als Pessoa’s madonna-minnares Ophélia: een vrome psychiatrisch verpleegkundige en dubbelhartige femme fatale in één.
Hoe noir ook, de film bevat geen moordmysteries of nihilistische wendingen. Juist uit het schaduwspel aan gevoelens en emoties onstaat een perfecte analogie met Pessoa’s poëzie: even verbijsterend als verleidelijk in een levendige verkenning van de paradoxen van hart en geest.
– Callum McLean
Deze film bevat flitsende beelden die van invloed kunnen zijn op kijkers die gevoelig zijn voor epilepsie.