No Bears

No Bears is de vijfde speelfilm van Jafar Panahi in weerwil van het vonnis uit 2010, dat hem heeft verboden films te maken of Iran te verlaten. We zien de filmmaker in een dorp aan de grens met Turkije, terwijl hij op afstand een filmcrew aan de andere kant aanstuurt. Nog voordat we beseffen waar we zijn, wordt onze blik gevangen door iets ongebruikelijks in het openingsshot: de meebewegende camera, die een straat direct observeert zonder autoruit ertussen, ademt een vrijheid die kostbaar is geworden in Panahi's filmkunst.

Door traag uit te zoomen brengt hij ons echter terug in de realiteit, en wordt de straat omkaderd door het scherm van een laptop, met daarachter Panahi. Hij regisseert de scène via een videoverbinding. We komen erachter dat hij op afstand een speelfilm maakt met documentaire-elementen, met in de hoofdrol een verbannen Iraans stel dat Europa binnen probeert te komen. Intussen wordt Panahi meegezogen in een schandaal in het dorp, om een foto die hij misschien gemaakt heeft van een ander stel, wat tegen de gevestigde orde in gaat.

In deze glibberige mise en abyme van documentaire en fictie is het enige onmiskenbaar ware element de figuur van Panahi zelf, die zijn eigen leven het afgelopen decennium tot basismateriaal voor zijn werk heeft verheven. Ouder en duidelijk vermoeider presenteert Panahi in No Bears een bittere bespiegeling van de gevaren van beeldvorming, ook al benadrukt hij de noodzaak ervan als wapen tegen bijgeloof en tirannie.

– Srikanth Srinivasan

Deze film is onderdeel van de vfonds Freedomline. Klik hier voor een overzicht van de andere films die geselecteerd zijn binnen de vfonds Freedomline.