After All the Dead Sing Again…

Judit Eleks oeuvre bestaat niet alleen uit films. Ze heeft ook een paar boeken geschreven – niet veel, maar wel allemaal belangrijk en waardevol. Op een vroege novelle na zijn deze boeken meestal documenten met historisch materiaal waar een aantal van haar belangrijkste werken op zijn gebaseerd, met name het proces tegen Ignác Martinovics in The Trial of Martinovics and the Hungarian Jacobins (1981), en de zogenaamde Tiszaeszlár-affaire in Memories of a River (1989). 

Met de muziekdocumentaire After All the Dead Sing Again… is het precies andersom. De film toont de resultaten van een gigantisch project op het gebied van historische restauratie en reconstructie en opname waar Elek bij betrokken raakte: namelijk de chassidische liederen die de Hongaars-Roemeense componist Max/Miksa/Mihai Eisikovits vastlegde in 1938 en 1939 – puur fonetisch, zonder een woord Jiddisch, Hebreeuws of Aramees te spreken. Elek publiceerde ook een lijvig boekwerk met vertalingen van de liederen, onder meer naar het Engels. De film verwijst ook naar To Speak the Unspeakable – The Message of Elie Wiesel (1996), wat de toch al sterke onderlinge samenhang in haar films nog verder vergroot – een overzicht van de 20ste eeuw, ervaren en herinnerd vanuit een bijzonder individuele en unieke invalshoek. 

– Olaf Möller