Vrielynck-collection

De ambitie om abstracte lichtpatronen controleerbaar binnen te halen in het eigen interieur is veel ouder dan de lavalamp, de televisie of de home cinema. De eenvoudigste verlichting met een kaars of een olielamp kon een fonkelend spektakel worden door er een decoratief scherm omheen te zetten, zoals de Laterne Tournante (circa 1880), een verre voorloper van de ronddraaiende sfeerlichten zoals die nog altijd in kinderkamers te vinden zijn. Met de toverlantaarn, de vroege versie van de diaprojector, werden niet alleen figuratieve, herkenbare plaatjes tevoorschijn geroepen, maar ook caleidoscopische, abstracte en zelfs bewegende kleurpuzzels. Een dergelijke schijf (hout met beschilderde glasplaten en een koperen draaimechaniek) heet een Chromatrope (circa 1890) . Een meer populaire term ervoor was artificial fireworks. Eerder al voorzag men bij de zogenaamde vues d’optiques of peepshows, de kijkdoos van een dag- en een nachtkant. De nachtversie van de beelden bestond doorgaan uit een configuratie van heldere, gekleurde lichtpuntjes, waarbij de rest van het landschap of stadszicht in de duisternis verdween. Het specifieke model waarvan een beeldplaat wordt getoond, heet Polyorama Panoptique (circa 1850).

Deze kleine selectie media-archeologische voorwerpen is afkomstig uit de Robert Vrielynck-collectie, en onderdeel van de MuHKA-collectie (Museum voor Hedendaagse Kunst, Antwerpen).