The Pervert’s Guide to Cinema Part 1 & 2

Slavoj Zizek is een fenomeen. Deze populaire en onvermoeibare Sloveense socioloog, filosoof en cultuurcriticus oefent met publicaties en lezingen veel invloed uit op het hedendaagse politiek-culturele discours, met thema’s als fundamentalisme, globalisering, mensenrechten, cyber space, post-modernisme en multiculturalisme. Sophie Fiennes kwam op het idee om Zizek te plaatsen in door Remko Schnorr en Ben Zuydwijk vormgegeven modellen van sets van een aantal beroemde speelfilms. Met aanstekelijk enthousiasme laat Zizek zijn – sterk (post)psychoanalytisch gekruide – denkbeelden los op films als The Birds, The Conversation en The Great Dictator. Zizek stuit, niet geheel toevallig, vaak op Hitchcock, wellicht de meest Freudiaanse aller filmmakers. Zo vergelijkt hij de drie etages in het enge landhuis van Norman Bates (Psycho) met de Freudiaanse begrippen Id, Ego en Superego. En de onvergetelijke scène in Blue Velvet waarin Kyle MacLachlan verborgen in de coulissen de gewelddadige en gefrustreerde interactie tussen Isabella Rossellini en Denis Hopper aanschouwt, wordt door hem gekoppeld aan het moment waarop een onwetend kind de seksuele daad van zijn ouders ziet. Zizek brengt zijn argumenten zo vanzelfsprekend, zo overtuigd en zo razendsnel, dat het de kijker na afloopt duizelt. In welke mate kennen filmmakers het on(der)bewuste component van hun eigen creativiteit? En in welke mate draagt deze component bij aan het succes van de films? (EH)