Final Solution

In februari 2002 werd een trein met hindoepelgrims in Godhra, Gujarat, in het westen van India in brand gestoken waarbij 59 passagiers omkwamen. Als vergeldingsactie werden moslims afgeslacht en hun huizen, winkels en moskeeën met de grond gelijk gemaakt, vaak met hulp van de politie. Bij de daaruit voortvloeiende rellen kwamen ruim duizend mensen om en raakten velen ontheemd. In reactie op internationale kritiek organiseerde de toenmalige hoogste minister van Gujarat, Narendra Modi, een “bijeenkomst van eer” om zijn onschuld aan te tonen en buitte zijn partij de tragedie zelfs uit om kiezers te winnen.

Rakesh Sharma’s invloedrijke documentaire Final Solution, die aanvankelijk verboden werd in India, keert terug naar de mensen en plaatsen die getroffen zijn door de rellen en verzamelt bij zowel daders als slachtoffers verhalen over de onbeschrijfelijke gruwelen. De film wisselt schrijnende persoonlijke getuigenissen af met felle politieke bijeenkomsten van hindoe-nationalistische bewegingen en vormt daarmee een historisch document dat tegenwicht biedt aan de georganiseerde pogingen de gebeurtenissen af te zwakken.

Naast de aangrijpende interviews biedt de film ook ongemakkelijke waarheden over de vrede die volgde op de rellen tussen de hindoes en de moslims: de toename van doelbewuste gettovorming door beide gemeenschappen, gesegregeerd onderwijs, de door de politiek gestuurde boycot van moslimbedrijven en de hardnekkig wantrouwige sfeer en waanzinnige projectie. Samenleven wordt onmogelijk en de filmmaker stelt iedereen die hij tegenkomt dezelfde vraag: "Wat is de oplossing?" Twintig jaar later is deze vraag nog altijd even urgent.

– Srikanth Srinivasan