Moonlighting

In december 1981 vliegen vier Polen onder leiding van Nowak naar Londen op een toeristenvisum dat een maand geldig is. Ze beweren dat ze van hun gezamenlijke spaargeld van 1200 pond een tweedehands auto komen kopen, maar in werkelijkheid komen ze het huis van hun Baas opknappen. Dat blijkt een lastige klus te zijn, vooral voor Nowak, want het huis is in feite onbewoonbaar, ze worden lastiggevallen door de buren en ze hebben te weinig geld voor bouwmaterialen en eten, waardoor de bouwvakkers ontevreden, boos en opstandig worden. Bovendien wordt tijdens hun verblijf in Engeland de noodtoestand afgekondigd in Polen.
Moonlighting, waarschijnlijk de eerste speelfilm waarin de noodtoestand van 1981 voorkomt, werd beschouwd als een metafoor voor de situatie in Polen. De op afstand opererende, machtige Baas – gespeeld door Skolimowski zelf – staat dan symbool voor de Sovjet-Unie, de ‘Big Brother’ van Polen, terwijl Nowak als het onbeholpen, weinig zelfverzekerde kleine broertje de Poolse regering is die de opstandelingen van Solidariteit eronder probeert te houden. Tegelijkertijd geeft de film een reële voorstelling van de omstandigheden van duizenden Poolse emigranten in deze tijd. Hij kan ook worden geïnterpreteerd als een Pools-Britse versie van Robert Bressons Pickpocket (1959). Dankzij deze elkaar overlappende lagen van betekenis, het goede acteerwerk (vooral van Jeremy Irons als de ongelukkige Nowak) en het uitstekende gebruik van kleur – rood betekent gevaar – heeft Moonlighting de tand destijds weerstaan. (EMK)