Ararat – Fourteen Views

De Ararat is voor Armenen een heilige berg. Volgens Bijbelse overlevering zag Noach hier na de zondvloed voor het eerst weer land. Voor de christelijke Armenen is het daarom nogal zuur dat de berg net over de grens ligt, in het islamitische Turkije. Ze kunnen er alleen naar kijken. Dat is ook wat Don Askarian doet, met volle overgave en gebruikmaking van al zijn visuele inventiviteit.
Askarian werkte zeker vijf jaar aan deze film, die zich moeilijk een etiket laat opplakken. Het is geen speelfilm, geen documentaire en hij laat zich ook niet voegen in de traditie van de experimentele film – daarvoor verzet hij zich te veel tegen wat wij onder ‘modern’ zijn gaan verstaan. Hoe het ook zij, de filmmaker onderzoekt zijn berg vanuit alle denkbare perspectieven, zoals de grote Franse schilder Cézanne ooit de Mont Sainte-Victoire onderzocht, of de al even grote Japanse prentenmaker Hokusai de berg Fuji.
Askarian improviseerde bij zijn veertien perspectieven, en wel zo gecontroleerd en zo fantasierijk dat er als het ware een nieuwe werkelijkheid is ontstaan. Een werkelijkheid die tussen magie en realiteit lijkt te zweven en zich aan tijd en ruimte wil onttrekken. De visie, of misschien eerder het visioen van Askarian op zijn berg is diepgeworteld in de Armeense cultuur. Een cultuur die zwaar bevochten moest worden op een tragische geschiedenis. Ook dat maakt de film voelbaar. Die fraaie berg heeft veel meegemaakt. Veel gezien. Voor en na de zondvloed. (GjZ)