Wojaczek

De Poolse filmmaker Lech Majewski is een meester in het beschrijven van kunstenaarslevens. Zo gaf hij in zijn verhaal voor Basquiat (verfilmd door Julian Schnabel, 1995) een eigenzinnig kijkje in het leven van Jean Michel Basquiat (en van Andy Warhol). Ditmaal waagde hij zich aan de nationale trots van alternatief Polen, de dichter Rafal Wojaczek, die in 1971 op 26-jarige leeftijd overleed. Wojaczeks voortdurende flirt met de dood maakte op latere generaties Polen grote indruk. Wojaczek was een rebel. Hij dronk, vocht, sprong van het dak, liep door ruiten, hing zich op en zette het gas aan, dit alles om voortdurend de grenzen van het leven te voelen. De manier waarop Wojaczek (vertolkt door de beeldschone Krzysztof Siwczyk) in de film aan twee kanten tegelijk een sigaret rookt zonder zijn mond te branden, is een mooie metafoor voor zijn hang naar gevaar. Vrouwen adoreerden hem, hoewel hij geen liefde voor hen kon opbrengen, noch voor zichzelf. De poëzie was het enige waarvoor hij leefde. Majewski: ‘Wojaczek was zich ervan bewust dat mensen in onduidelijke tijden behoefte hebben aan een mythe. Hij voedde zijn legende met de alledaagse realiteit van het socialistische Polen.’ Wojaczek getuigt van een grote liefde voor poëzie. Majewski, behalve filmmaker ook dichter, laat in zijn film niet alleen veel gedichten declameren, ook de zwart-witbeelden zelf hebben een grote poëtische gelaagdheid, zoals de woorden van een gedicht.