Der schwarze Engel

Schroeter schijnt niet bereid, zich gewillig te voegen naar de als altijd vastgelegde eisen van de verschillende media. Hij gaat door voor moeilijk, omdat hij zich niet binnen een concept laat dwingen en zich op formele spelregels laat vastleggen. In [cs]Der schwarze Engel[ce] arriveert Schroeter, wiens [cs]Bomberpilot[ce], [cs]Der Tod der Maria Malibran[ce] en [cs]Willow Springs[ce] ongetwijfeld tot de opwindendste en riskantste films horen die op de televisie te zien zijn geweest, opnieuw aan nieuwe oevers. Het verhaal is in één zin verteld: Twee europese vrouwen (Magdalena Montezuma en Ellen Umlauf) reizen naar Mexico om in de schaduw van de Incacultuur tot zelfvervulling te geraken, maar beiden mislukken. Schroeter maakt met dit toeristische gegeven een chaotisch verhaal uit mythe en feiten, mystiek en geëxalteerde gebaren, pathologie en provocatie. Ellen strompelt in vuurrood kostuum door de jungle, is 'eindelijk in het verleden', werpt zich op de Inca-look en voert absurde Inca-dansen uit. Magdalena klimt op tot de Inca-godin, laat zich door de nakomelingen van de Inca's een kultus-meubel aanreiken en sterft tenslotte op geheimzinnige wijze de offerdood. Maar noch Ellens uiterlijke noch Magdalenas innerlijke weg voert tot het doel, de waarheden rond het Inca-verleden laten zich niet ontraadselen, de vanzelfsprekende communicatie tussen de goden en de mensen functioneert niet meer, geen krachtinspanning kan de verloren gegane harmonie herstellen. De mexicaanse ellende-Schroeter filmt begin en slot in Mexico City en becommentarieert de politieke en sociale situatie van het land -blijft tussen het revolutionaire pathos, godsdienstig fanatisme en amerikaanse kolonialisering onaantastbaar. Schroeter citeert Ché en Hölderlin, Mao en de bijbel, zet er Beethoven, Strauss en mexicaanse kerkmuziek onder, filmt clericale kitsch en gewonden in ziekenwagens, geheimzinnige oude tempels en een doofstomme indiaanse jongen, wiens gebaren van de ontmoeting met de blanke vrouwen vertellen, wier opschepperige avontuur bij de troostlozen als lachwekkend melodrama overkomt. Terwijl de mystiek van het leven gescheiden Magdalena -Magdalena Montezuma sprak en speelde nog nooit zo mooi- eenvoudig door de indianen wordt genegeerd wanneer ze dood aan de kant van de weg ligt, vindt de groteske Ellen werk bij de amerikaanse ambassade en troost in de kerk: wat met pathos begon, eindigt in trivialiteit. (Eckhart Schmidt in Süddeutsche Zeitung, 7-5-1974)