Es herrscht ruhe im Lande

Las Piedras is een kleine stad waar zich de fascistische terreur die het land beheerst manifesteert. De bevolking lijkt passief, maar dat verandert wanneer politieke gevangenen in de gevangenis van het dorp geplaatst worden. Enkele bewoners, nadat ze horen dat de gevangenen gemarteld worden, vormen een comité dat de gevangenen van kledij en voedsel voorziet. De regering tolereert de kontakten van de bevolking met de gevangenen om haar menslievende houding te bewijzen. Zonder dat het comité ervan op de hoogte is beramen de gevangenen een ontsnappingspoging die echter maar gedeeltelijk lukt: een paar kunnen ontsnappen, de overblijvenden leggen voor de radio het waarom van hun verzet uit voordat ze zich aan de overmacht van de militairen overgeven. Ze worden naar een militaire gevangenis getransporteerd en zonder proces geëxecuteerd. De burgers van Las Piedras gaan over tot aktief verzet, en de terreur van het regime breidt zich over de hele stad uit. De begrafenis van een van de gevangenen wordt bruut uiteengeslagen, de totale bevolking (die deel uitmaakte van de stoet) wordt gearresteerd. Maar het regime raakt geïsoleerd.

Interview:
Lilienthal: “Es Herrscht Ruhe im Lande” was eerst opgezet als een Argentijnse film die vertoond diende te worden in de Derde Wereld. Als gevolg van de verandering in de politieke verhoudingen van Argentinië was dat niet meer mogelijk. De filmopnamen zijn toen gemaakt in Portugal, de historische gebeurtenissen hebben de materie veranderd. In Le Victoria was de hoop geformuleerd dat de a-politieke mensen konden en wilden deelnemen aan de loop van de historie van het volk. In Es Herrscht Ruhe im Lande gaat het het er niet om te laten zien hoe een individu deelneemt aan de lotsbestemming van zijn volk maar hoe het gevangen volk zich verenigt in het verzet dat het in praktijk moet brengen. Het thema van de film is niet de beschrijving van de bruutheid en de intriges van het regime, maar de ontwikkeling van de solidariteit van de volk onder dat regime, tegen het regime.
De film praat over mensen die niet voorbereid zijn op de strijd, die, kan men zeggen, tot op het allerlaatste moment geen notie hebben van wat er gebeurt en er in het geheel niet aan deelnemen. Ik vraag me af wat er in die laatste minuut moet gebeuren opdat ze het begrijpen en reageren. Het gaat om bangige petits-bourgeois voor wie politieke argumenten niet voldoende zijn. Veel kan men niet van hen verwachten, maar zij beslissen de verkiezingen, zij vormen het volk.
Wij wilden van het volk geen gestileerd beeld geven, het heldhaftig maken. We moeten ons afvragen waar, wanneer het volk de vijand kan herkennen en het verzet in beweging kan brengen. De realiteit in Chili toont ons de weg die we in de film volgen.”

Kritiek:
Wat in deze film zo treffend is is Lilienthal’s voorliefde voor de kleine, gewone, helemaal niet heldhaftige mensen. Het geweld dat hen wordt aangedaan lijkt des te bruter juist hoe minder ze erdoor geprovoceerd worden. Lilienthal is er hiermee in geslaagd zonder twijfel zijn politiek duidelijkste en beste film te maken. In geen enkele scène verraadt hij zijn personnages aan de bioskoop-regels van aktie en felle dramatiek à lacosta-Cavras, en dat maakt deze film veel indringender en overtuigender dan alle andere politieke thrillers.

-Süddeutsche Zeitung, november 1975