Zheng Lu Xinyuan over The Cloud in Her Room

In haar geboortestad Hangzhou filmde de Chinese regisseur Zheng Lu Xinyuan haar speelfilmdebuut The Cloud in Her Room, dat genomineerd is voor een Tiger Award; een film over het gevoel van vervreemding op een plek die niet langer voelt als thuis.

Er zit een gevoel van eenzaamheid in de zwart-witbeelden van The Cloud in Her Room, waarin de omzwervingen worden vastgelegd van een jonge vrouw, Muzi, die plekken uit haar verleden opzoekt en oude banden probeert aan te halen tijdens een kort bezoek aan haar geboorteplaats ter gelegenheid van het nieuwe jaar. “In relaties houden mensen zich voor dat ze niet zonder de ander kunnen leven,” zegt Zheng Lu, “maar zulke gevoelens bestaan in feite maar voor heel even. En ze veranderen. Die vloeibaarheid van wat we willen geloven, volgen en als houvast kiezen, vind ik interessant.”

Het voelt als een heel persoonlijke film. Waar kwam het idee oorspronkelijk vandaan?
“De film speelt zich af in mijn geboortestad en gaat over mijn herinneringen aan die plek, maar niet op een nostalgische manier. Ik wilde dat de film gaat over het nu. We ervaren alles vanuit het gezichtspunt van Muzi, die zich door de levens beweegt van mensen met wie ze banden heeft, maar van wie ze in een bepaalde zin ook is vervreemd geraakt. Ze heeft niemand nodig, maar zij hebben haar niet nodig in hun leven. Dat onderdeel is voor mij heel wezenlijk. In een relatie speel je een bepaalde rol – die van dochter, vriendin, mogelijke nieuwe liefde – maar uiteindelijk leven mensen hun eigen leven.”

Is dat hoe je de samenleving ervaart?
“Het is denk ik ook de ervaring van mijn generatie van enig kinderen. Toen ik opgroeide bracht ik veel tijd binnenshuis door, in een hoog flatgebouw. Dan keek ik uit het raam en zag een buurvrouw de was ophangen in haar appartement aan de overkant van de straat. Op een bepaalde manier waren die buren heel dichtbij, maar tegelijkertijd was er fysieke afstand, want ik sprak ze nooit. Dat is het gevoel dat ik in de film wilde stoppen: het gevoel dat je de wereld ziet en observeert, maar niet kunt aanraken. Met de mensen die Muzi wel in haar fysieke nabijheid heeft, ervaart ze een ander soort afstand: een hiaat in de tijd, omdat ze niet meer terug kunnen naar het leven dat ze samen hadden.”

Waarom koos je voor zwart-wit?
“Ik wil de grenzen tussen de feitelijke realiteit, fantasieën en dromen opheffen. In kleurenfilms wordt zwart-wit vaak gebruikt om te laten zien dat iets een flashback of een droom is. Hier is alles in zwart-wit en moet je de beelden echt op grond van de inhoud beoordelen.”

En hoe zit het met de momenten waarop het zwart-witbeeld in negatief verandert?
“Er is een kusscène. Daar geeft het bijvoorbeeld uitdrukking aan een emotie. Het kan werkelijkheid zijn of fantasie, en ik vind het niet zo heel belangrijk om precies te definiëren wat wat is. Je ziet het, dus is het echt.”

Met hoofdrolspeelster Jinjin Gong maakte je in 2018 de korte film A White Butterfly on a Bus. Was dat een voorstudie voor je speelfilmdebuut?
“Niet echt. Ik was al veel eerder, in 2014, begonnen met het schrijven van het script voor The Cloud in Her Room. Met de korte film wilde ik een andere manier van schrijven uitproberen. In plaats van te beginnen met woorden en van daaruit verder te gaan naar bewegende beelden, wilde ik hier eerst locaties bezoeken en proberen het beeld rechtstreeks op te bouwen uit wat ik zag, hoorde, voelde, en wat ik haalde uit de acteurs, hun interactie met elkaar en met de plek. Dat proces heb ik vervolgens ook toegepast op mijn speelfilm.”

“Het scenario dat ik al had geschreven was een fictieve versie van mijn herinneringen aan vroegere ervaringen en mensen die ik kende. Maar toen ik de acteurs ontmoette, begon er een hele nieuwe schrijffase, waarin ik gebruikte wat zij met zich meebrachten. Er is geen vooraf bepaald beeld dat ik zo getrouw mogelijk probeer te laten zien vanuit mijn verbeelding. Ik probeer mensen te casten die dicht bij mijn personages staan, zodat ik kan kijken naar wat zij doen terwijl ze proberen het personage eigen te maken. In dat proces ben ik erg geïnteresseerd.”

Hoe werk je dan met de acteurs?
“De meesten zijn niet-professionele acteurs, en daarom vind ik het belangrijk hun eerste reactie op het doorlopen van een scène te behouden. Dus in plaats van een hoop repetities vóór de shoot besteed ik juist veel tijd op de set. Op de locatie zelf, terwijl we bezig zijn de belichting op te zetten enzovoorts – dat is het moment waarop de acteurs werkelijk door hebben waar het over gaat.”

Geschreven door Sasja Koetsier