Interview met Kunstbende-winnaar Seb

De beelden van Routined zullen iedereen bekend voorkomen: thuis opgesloten, de tijd weg zien tikken, de muren komen tot leven, terwijl iemand aan de andere kant van een videoverbinding de moed erin probeert te houden. Een mood die swingt van ‘best oké, die vrije tijd’ naar: ‘ik trek het niet meer’.

Met bibberende 3D-graphics die doen denken aan games als Silent Hill op de allereerste PlayStation, beeldt Seb Friesema de lockdown uit. Hij monteerde zichzelf ín die graphics, en maakte een glitchy elektronische soundtrack die onmisbaar is bij de rauwe beelden. We kunnen het verder beschrijven, maar je moet het zelf zien en horen: kijk hier Routined.

De Kunstbende-jury koos unaniem Routined als winnaar in de categorie Film. Het contrast tussen de film en de prijsuitreiking kon bijna niet groter: de ultieme lockdownfilm werd door een zaal vol mensen toegejuicht.

We spraken kort met Seb Friesema over zijn film, zijn inspiratie en de bijzondere Kunstbende-finale.

Gefeliciteerd, Seb! Hoe was het om Kunstbende te winnen? 
“De hele dag was überhaupt zo gaaf. Ik was er compleet van overtuigd dat ik derde, of hooguit tweede zou worden. En dan word je opeens eerste. Je hoopt het wel, maar het was zo plotseling.”

De jury had het over dat ze ‘touched’ waren, over de ‘stem van een generatie’. 
“Het is bizar om te horen. Ik heb er zoveel tijd aan besteed. Nog nooit heb ik voor zo’n grote groep mensen iets laten zien wat ik zelf heb gemaakt. Het jaar ervoor was Kunstbende anders: je ging er in je eentje naartoe en je keek het, er was een livestream. Maar al het interactieve was compleet weg. De voorrondes en finale van afgelopen jaar waren net in de tijd dat alles weer een beetje openging, dat was wel heel fijn.”

Hoe was het om zo’n persoonlijke film te maken?
“Het is wel persoonlijk, maar het voelt ook wel wat overdreven. Was het allemaal echt zo erg? Ikzelf heb het waarschijnlijk goed genoeg gehad, omdat ik in een familie van zeven zit. Daarom vroeg ik me af of ik wel de persoon was die hier iets over moest maken. Maar ik ben erg blij dat ik het gemaakt heb. Volgens mij heb ik wát ik wilde vertellen aardig gedaan. Verschillende perspectieven komen terug in de film, zoals het gesprek in het bos. Dat was een inner-monoloog: de ene dag voelde ik me kut, de andere dag dacht ik: dit is wel chill, niks doen op je kamer.”

Routined is film, maar het is veel meer dan dat: het heeft 3D-design, een bijpassende soundtrack. Hoe is het ontstaan?
“Ik heb alles zelf gemaakt. De naam ontstond als eerste, over de routine waar je in terecht komt — of juist het níet hebben van een routine, door de lockdown. Ik heb de opbouw opgeschreven, welke emoties ik wilde overbrengen. Ik wilde kunstvormen combineren. Het heeft 2D-elementen en zelf gefilmde dingen, en de 3D is op verschillende manieren gemaakt.”

“Het begon met de ruimte, die had ik als eerste af. Eigenlijk beweegt elk element in die kamer, van het beeldscherm tot het toetsenbord tot het bed en zelfs de muren. Ik weet niet waarom ik dat gedaan heb, maar ik denk dat het past bij de ervaring dat de kamer waarin je zit een soort orgaan wordt. De PlayStation 1-stijl was een aardige inspiratie.”

Daar was ik inderdaad benieuwd naar. De film lijkt vooral geïnspireerd door oudere games.
“Ik was meer bezig met games dan met film. Ik speelde games met dat soort graphics; geen oude games, maar nieuwe low-poly spellen die teruggrijpen op het oude. Zoals A Short Hike: qua toon compleet het tegenovergestelde, maar het was wel de eerste keer dat ik in aanraking kwam met de games die de PS1-stijl emuleren. Visueel was It Steals ook een inspiratie. Qua toon heeft het redelijk wat gemeen met mijn film, zeker het droom/game-gedeelte. Post Void was een andere game waar je door een gang heen rent, met die PS1-stijl — erg trippy. Inspiratie voor de bewegende kamer kwam van Andyland.”

“Het idee van muziek in tandem met de video kwam denk ik van het spel Sayonara Wild Hearts, een soort van vijftig minuten lange muziekvideo. Qua muziek waren scntfc's soundtrack van het spel Oxenfree, The Egg door Epic Mountain en Run door imamthekidyouknowwhatimean (van Hotline Miami 2) mijn grootste inspiraties. Ik had een playlist gemaakt met inspiratie voor de muziek, die vind je hier.”

“Voordat ik met Kunstbende begonnen was, was ik al aan het brainstormen. Het probleem was dat ik echt iets vóór Kunstbende maakte, iets waar Kunstbende blij mee zou zijn. Op een gegeven moment kwam ik erachter: dat moet je niet doen. Je moet iets maken dat compleet voor mij is. Uiteindelijk komt het bij Kunstbende terecht, maar ik maak het zelf omdat ik het er gaaf uit vind zien. Daardoor ligt het veel dichter bij mezelf.”

Ga je hier meer mee doen? 
“Ik studeer nu Moving Image op de ArtEZ in Enschede. Dat is film, maar het is een stuk breder, met fotografie, animatie, 2D, 3D. Het allergaafste zou zijn uiteindelijk de vrijheid te hebben dat ik financieel kan rondkomen met het maken van dit soort dingen.”

Kunstbende winnen lijkt me een aanmoediging om ermee verder te gaan. Het betekent dat mensen het zien zitten, en er graag naar kijken.
“In totaal heeft het iets van 700 views. In vergelijking met al het andere dat ik heb gemaakt, is dat heel erg motiverend. Mensen willen dit blijkbaar zien.”

IFFR x Kunstbende

IFFR en Kunstbende onderhouden al jaren een warme band. ‘IFFR vindt het belangrijk om een podium te bieden aan jonge makers en dat zij het festival weten te vinden’, zegt Kim Schonewille, coördinator educatie van International Film Festival Rotterdam. ‘Jongeren kunnen ons laten zien wat hen bezighoudt en welke vertelvorm ze graag gebruiken om hun verhalen te vertellen. Naast het vertonen van de winnende film gaan we met de maker in gesprek over diens verdere ontwikkeling.’