East of Paradise

East of Paradise is het laatste deel van underground-filmmaker Kowalski's Wild Wild East-trilogie. Na The Boot Factory en On Hitler's Highway is zijn nieuwste documentaire veruit de meest persoonlijke. In het eerste deel van East of Paradise laat hij Maria Werla Kowalsi, zijn moeder, aan het woord. Met ongewone precisie en een natuurlijk gevoel voor taal vertelt zij over haar transport van Krakau naar de Sovjet-goelags aan het begin van de Tweede Wereldoorlog. Mevrouw Kowalski stelt vast dat het voor hen die niet hetzelfde hebben doorstaan, wellicht onmogelijk is deze donkere periode uit de geschiedenis werkelijk te bevatten. Als was hij uitgedaagd door de diepte en reikwijdte van de horror en de tragiek waaraan zijn moeder heeft blootgestaan, duikt zoon Kowalski vervolgens in zijn eigen doorleefde verleden. Gebruikmakend van beelden uit zijn eerdere werk (Gringo, Walter and Cutie, D.O.A.), die in beeldkwaliteit sterk contrasteren met de scherpe beelden van zijn moeder, toont hij de sociale getto's van porno en drugsgebruik. Deze zijn echter maar tot op bescheiden hoogte vergelijkbaar met de geschiedenis van zijn moeder. Waar haar relaas een eerbetoon is aan de menselijke overlevingskracht in een onvrijwillig ondergane marteling, verwijzen de beelden van de zoon toch vooral naar een zelfverkozen marginaal bestaan. Het is deze onoverbrugbare kloof die de samenvoeging van twee zo verschillende werelden tot een controversieel dubbelportret maakt. (PvH)