Videoland Academy: Fabrice Du Welz
07 april 2022
Een goede horrorfilm bezorgt je niet alleen hartkloppingen of angstzweet, maar heeft ook een persoonlijke en poëtische touch waardoor je de film bijna kunt ruiken. Tenminste, als het aan de Belgische auteur Fabrice Du Welz ligt. Hij werd tijdens een speciale masterclass van Club Imagine, een driedaags evenement in het Amsterdamse LAB111, geïnterviewd over de hoe van horror. Deze masterclass werd georganiseerd door Imagine Film Festival in samenwerking met Videoland Academy, het door IFFR ondersteund talentontwikkelingstraject voor jonge genrefilmmakers met commerciële potentie.
Geen scenarist had een betere setting kunnen verzinnen voor de Masterclass Horror dan het voormalige Pathologisch Anatomisch Laboratorium in Amsterdam. Wat ooit in de volksmond 'de lijkensnijerij' heette en waar misvormde curiositeiten in potten op sterk water dreven, is nu het hippe onderkomen van cult-cinema Lab111. Op vrijdagavond 11 maart bleven de gruwelijkheden puur beperkt tot het witte doek, waar IFFR-film Inexorable in de selectie van Imagine Film Festival vertoond werd. Voorafgaand klom de filmmaker, de Belgische Fabrice Du Welz, op het podium om zich het hemd van lijf te laten vragen door horrorkenner Hedwig van Driel. En ook door het publiek, waaronder Videoland Academy-deelnemers die schrijven en schaven aan hun eigen horrorproducties.
“In een klap veranderde mijn hele leven”
Van Driel fileerde met chirurgische precisie en goed gekozen scènes het onheilspellende oeuvre van Du Welz, die in 2004 op IFFR naam maakte met zijn gruwelijke maar ook gruwelijke goede debuut Calvaire. Van al zijn films legt zijn debuutfilm het meest duidelijk haar inspiratiebron bloot: de originele The Texas Chainsaw Massacre. Aangeraden door een videotheekhouder, maakte de film een verpletterende indruk op de jonge Du Welz. "In een klap veranderde mijn hele leven. Het was de eerste keer dat ik een film zag die op elk niveau succesvol was, zowel artistiek als qua camerawerk en poëzie". Niet veel mensen zullen bij ronkende kettingzagen en opgejaagde tieners aan poëzie denken, maar voor Du Welz zijn de connecties overduidelijk. "Die film is verbonden met het werk van Hitchcock - Psycho gebruikte hetzelfde verhaal als inspiratie - maar refereert ook aan het surrealisme van Buñuel en de visie van schilders als Francis Bacon tot aan Caravaggio". Desalniettemin zit het belangrijkste effect van een geslaagde horrorfilm ("het is nog steeds mijn favoriete film aller tijden") hem waarschijnlijk niet zozeer in de intellectuele of kunstzinnige dwarsverbanden, maar in de opgewekte fysieke ervaring. "Het is een film die je ruikt, die in je botten gaat zitten, die zich in je nestelt."
Het is precies het soort cinema dat de Belgische auteur zelf ook wil maken. Voor standaard genre-producties als de door Tarantino omarmde krokodillenhorror Crawl moet je niet bij hem wezen. "Zeer amusant, maar zo'n film zou ik met de beste wil ter wereld niet kunnen maken." Als kunstenaar die film wil voelen, persoonlijke demonen wil bezweren en juist het vage snijvlak van onvervalste horror en psychologisch drama opzoekt was Du Welz lastig te betrappen op heel concrete handvatten. Toch konden de Videoland-makers tussen de regels door best een aantal goede aanwijzingen oppikken. Zo kun je de inspiratie tegelijkertijd in Hollywood-werk en de eigen omgeving vinden.
“De Ardennen zijn eng in de winter, net als Siberië”
Na Calvaire draaide hij nog twee films in de Ardennen. "Een streek met een uiterst schizofreen karakter. Het kan hemel en hel zijn; dat laatste in de winter. Als tiener zat ik in de Ardennen op een internaat en dat was een angstaanjagende tijd. Ik haatte het uit de grond van mijn hart. De Ardennen zijn eng in de winter, net als Siberië, maar in de zomer is het beeldschoon. De inspiratie put ik uit Amerikaanse horrorverhalen. Die moet je wel vertalen naar je eigen wereld. Voor mij is de vraag dus: hoe verandert een Belgische setting het verhaal? Het thema kun je overnemen, maar je moet je aanpassen aan de omgeving en de mensen."
En over mensen gesproken: een van de belangrijkste aspecten van een film maken is de casting. "Ik neem uitgebreid de tijd in het kiezen en selecteren van mijn acteurs. En heb ik eenmaal de juiste, dan speel ik met ze. Film maken is een samenwerking." Dat betekent dus ook: de durf om te experimenteren en het script niet slaafs te volgen. "Je kunt hetzelfde script door vijf verschillende regisseurs laten verfilmen, en dan heb je aan het eind vijf totaal verschillende films."
“Steel, steel, steel…”
Nog een gouden tip: "steel, steel, steel wat je kunt aan goede ideeën van de crew. Jouw naam staat toch op de aftiteling. Als regisseur moet je trouw blijven aan jouw point of view, maar sta open voor alles en iedereen, vooral tijdens het draaien."
Een ander belangrijk inzicht dat Du Welz deelde is dat voor hem film per definitie iets persoonlijk is, iets wat je met hart en ziel moet doen. "Het film maken is meer dan het proces alleen, het is ook een gelegenheid om jezelf in het hier en nu onder ogen te komen. Het doel is om een betere film te maken maar ook jezelf te blijven verbeteren. En je moet ook durven falen. Als je geen risico's neemt, wordt het nooit bijzonder."
Door: Anton Damen
Videoland Academy is een talentontwikkelingsprogramma voor jonge genrefilmmakers met commerciële potentie. Om de projecten voor streamingdienst Videoland te realiseren, werkt IFFR samen met International Documentary Film Festival Amsterdam (IDFA), het Nederlands Film Festival (NFF) en Dr. Script.
