Verdieping

Soul in the Eye

20 december 2018

Verdieping

Soul in the Eye

20 december 2018

Zózimo Bulbul's nalatenschap en de zwarte Braziliaanse cinema.

In Brazilië woont, op Afrika na, de grootste bevolking met Afrikaanse wortels. Gedurende lange tijd was dit zo goed als onzichtbaar in ’s lands cinema, maar recentelijk kunnen we spreken van een opmerkelijke opkomst van zwarte Braziliaanse film. Soul in the Eye, een van de themaprogramma’s in Perspectives, viert deze nieuwe generatie met een aantal korte en lange films die putten uit de rijke Afro-Braziliaanse geschiedenis.

Zwarte Braziliaanse cinema is in opkomst, maar dat is niet de eerste keer. Acteur, filmmaker en activist Zózimo Bulbul (1937-2013) was het boegbeeld van de zwarte Braziliaanse cinema in de jaren zestig. Middels film maakte hij de geschiedenis, de cultuur en de politieke situatie van zwarte Brazilianen zichtbaar, zoals in zijn krachtige korte film Alma No Olho (Soul in the Eye, 1973). Hoewel Bulbul in de jaren 70 op de vlucht voor de dictatuur in Brazilië tijdelijk naar de Verenigde Staten vertrok, is zijn invloed nog steeds van grote betekenis. De huidige generatie zwarte Braziliaanse filmmakers betoont eer aan het vitale, uitgesproken werk van Bulbul.

“Wat me het meest boeit aan deze films is hoe ze heel ander spectrum van de menselijke ervaring zichtbaar maken”, zegt IFFR-programmeur Tessa Boerman. “De films onthullen de  rijkdom van de Afro-Braziliaanse cultuur en een enorme diversiteit, zowel qua personages die erin voorkomen als in de cinematografische aanpak. Het resultaat is een reeks korte en lange films die een breed register aan emoties bespelen: troostend, hartverwarmend menselijk, bruisend, gedurfd, ongemakkelijkheid en confronterend.”

meu_amigo_fela_film_still_5.jpg

eu_minha_mae_e_wallace_film_still_2.jpg

pattaki_film_still_2.jpg

temporada_film_still_1.jpg

De speelfilms in dit programma zijn Ilha van Ary Rosa and Glenda Nicácio, Abolição van Zózimo Bulbul, Meu amigo Fela van Joel Zito Araújo (een wereldpremière) en Temporada van André Novais Oliveira. In Ilha wordt een beroemde Braziliaanse filmmaker gekidnapt op een eiland. Abolição is Bulbuls documentaire, deels in kleur en deels zwartwit, over de sporen van de slavernij in Brazilië, honderd jaar na afschaffing. Meu Amigo Fela is een portret van het Nigeriaanse muzikale wonder Fela Kuti, gezien door de ogen van zijn vriend en officiële biograaf Carlos Moore, een Afro-Cubaanse intellectueel. En Temporada tekent het verhaal van Juliana op, die zojuist van de binnenstad van haar geboorteplaats Itaúna naar de metropool Contagem is verhuisd om als schoonmaker te werken.

Soul in the Eye presenteert op zondag 27 januari van 12:00-15:30 uur in Hilton: gesprekken met filmmakers, een performance van Jota Mombaça en een masterclass van de voor een Tiger Award genomineerde Gabriel Martins Alves.

Soul in the Eye, Zózimo Bulbul's nalatenschap en de zwarte Braziliaanse cinema is samengesteld door IFFR-programmeurs Tessa Boerman en Peter van Hoof en de Braziliaanse gastcurator Janaína Oliveira.

Speelfilms:

  • Abolição, Zózimo Bulbul, 1988, Brazilië, 153’

  • Ilha, Ary Rosa/Glenda Nicácio, 2019, Brazilië, 94’, internationale première

  • Meu amigo Fela, Joel Zito Araújo, 2018, Nigeria/Frankrijk/Verenigde Staten/Brazilië, 94’, wereldpremière

  • Temporada, André Novais Oliveira, 2018, Brazilië, 113’

Korte films:

  • Afronte, Bruno Victor/Marcus Azevedo, 2018, Brazilië, 15’

  • Alma no olho, Zózimo Bulbul, 1973, Brazilië, 11’

  • Aniceto do Império em dia de alforria, Zózimo Bulbul, 1981, Brazilië, 11

  • ASSIM, Keia Serruya, 2013, Brazilië, 13’

  • BR3, Bruno Ribeiro, 2018, Brazilië, 23’, internationale première

  • Cartucho de Super Nintendo em Aneis de Saturno, Leon Reis, 2018, Brazilië, 20’, internationale première

  • Dia de Jerusa, Viviane Ferreira, 2014, Brazilië, 21’

  • Elekô, Coletivo Mulheres de Pedra, 2015, Brazilië, 6’

  • Eu, Minha Mãe e Wallace, Eduardo Carvalho/Marcos Carvalho, 2018, Brazilië, 22’, internationale première

  • Experimentando o Vermelho em Dilúvio, Musa Michelle Mattiuzzi, 2016, Brazilië, 8’, internationale première

  • Kbela, Yasmin Thayná, 2015, Brazilië, 22’

  • Merê, Urânia Munzanzu, 2019, Brazilië, 16’

  • Nada, Gabriel Martins, 2017, Brazilië,  27’

  • NoirBLUE, déplacements d'une danse, Ana Pi, 2019, Brazilië, France, 27’, internationale première

  • Pattaki, Everlane Moraes, 2019, Cuba, 20’, wereldpremière

  • Pequena África, Zózimo Bulbul, 2002, Brazilië, 14’

  • Perpétuo, Lorran Dias, 2018, Brazilië, 25’, internationale première

  • Peripatético, Jéssica Queiroz/Jéssica Queiroz, 2017, Brazilië, 15’, internationale première

  • Pontes sobre Abismos, Aline Motta, 2018,  Brazilië, 8’, internationale première

  • Quantos eram pra tá?, Vinícius Silva, 2018, Brazilië, 29’, internationale première

  • Quintal, André Novais Oliveira, 2015,  Brazilië, 15’

  • Rainha, Sabrina Fidalgo, Sabrina Fidalgo, 2016, Brazilië, 30’

  • O Som do Silêncio, David Aynã, 2019, Brazilië, 17’, Europese première

  • Travessia, Safira Moreira/Safira Moreira, 2017, Brazilië, 5’

Andere berichten over IFFR 2019