Voor de rol in The Damned (1969) was ze eigenlijk te jong. Maar Visconti zei tegen haar: ‘Vertrouw me. Jij hebt alle leeftijden.’ Ze is inmiddels ouder geworden, vindt u dat ze ook nog altijd iets jongs heeft?
“Ze bezit een speelsheid, energie en nieuwsgierigheid die meestal met de jeugd in verband worden gebracht, dus ja. Het maakt van haar een zeer dynamische, en bovendien heel fascinerende, dappere en ruimhartige actrice.”

Het woord waarmee Rampling het vaakst wordt omschreven is ‘mysterieus’. Ook u heeft haar weer gecast als een vrouw met een geheim.
“Ze is heel goed in less is more. Ze kan een enorme hoeveelheid emoties internaliseren en ons op een heel subtiele manier meevoeren. Daar zit een fascinerende dubbelheid in. Ze kan tegelijkertijd intiem en afstandelijk zijn. Dat aantrekken en afstoten is ongelooflijk spannend voor het publiek. Het houdt je op het puntje van je stoel. Dus ja, ze is absoluut mysterieus.”

Ook uw verhaal is mysterieus. Als ze in het begin met haar man naar de gevangenis gaat, dacht ik eerst dat ze iemand gingen opzoeken. Totdat blijkt dat ze in haar eentje naar huis gaat. Ook van allerlei andere gebeurtenissen in Hannah wordt pas later duidelijk wat ze betekenen.
“Dat is omdat ik het publiek in dezelfde gemoedstoestand wilde brengen als Hannah, zowel psychologisch als emotioneel. En zij is een vrouw die in ontkenning leeft, niet meer weet wat waar is, niet meer weet wie ze is. Ik wilde het publiek daar zo dicht mogelijk bij krijgen, zonder dat ik voorkauw hoe het allemaal zit. Een traditionele verhaalstructuur met oorzaak en gevolg zou alleen maar afleiden. De ultieme catharsis die cinema je kan bieden is gebaseerd op jouw persoonlijke, intieme en individuele verbintenis met een personage en een verhaal. Zodat je jezelf ziet. En misschien zelfs iets over jezelf leert.”

U loopt dan wel het risico dat mensen gefrustreerd raken.
“Een beetje frustratie is juist cruciaal! Doordat je je ongemakkelijk voelt, wil je uitzoeken wat er nou precies aan de hand is. Je raakt actief betrokken, in plaats van passief achterover te leunen. Veel dingen zitten ook niet in deze film om intellectueel begrepen te worden, maar om gevoeld te worden. Zodat je haar gemoedstoestand gaat voelen. Dat is het beste advies dat ik de kijker kan geven.”

U laat Charlotte Rampling in uw film acteerlessen volgen. Dat is bijna heiligschennis!
“Haha, ja! Maar het was belangrijk te laten zien dat deze vrouw, die haar emoties op slot heeft gedaan, toch de behoefte voelt zich te uiten. Die amateurlessen bieden haar de gelegenheid om dat te doen – of dat te proberen – in een veilige omgeving. Omdat het haar in werkelijkheid niet lukt.”

Het feit dat haar personage een familiegeheim wegdrukt en haar emoties indirect uit door te acteren, deed me onvermijdbaar denken aan haar eigen drama: ze heeft de zelfmoord van haar zus decennia verzwegen voor haar moeder. Sinds die overleden is, vertelt Rampling zeer openhartig over hoe dat haar acteren heeft beïnvloed.
“Dat klopt, dat herken ik er zelf ook in. Dat is een deel van wat mij fascineert in Charlotte Rampling en daar maken we, denk ik, gebruik van. Het is bij dit personage onmogelijk om dat niet te doen.”

Bij regisseur François Ozon speelde ze sindsdien ook mensen met weggedrukte familiegeheimen – in Swimming Pool kreeg haar personage zelfs de naam van haar zus. Ozon zei: ‘Omdat ze zo mysterieus is, wilde ik haar alledaagse dingen laten doen. Die worden vanzelf magisch.’ Dat geldt ook voor Hannah.
“Inderdaad. Ik laat haar schoonmaken en planten verzorgen. Ze wil opruimen, repareren, zuiveren. Voor mij wordt, zo gauw we weten dat haar man in de gevangenis zit en zij zich in een ontkenningsfase bevindt, die dagelijkse routine totaal fascinerend en hypnotiserend. Via die handelingen leren we dit personage kennen. Daarin schuilt de sleutel tot haar innerlijke staat.”

Zelf zei Rampling ooit: ‘Ik acteer niet, ik speel mezelf.’
“Wat ze daarmee volgens mij bedoelt, is dat ze gebruikmaakt van haar eigen gevoelens, van wat ze in haar leven heeft meegemaakt. Niet verzinnen, maar herinneren. Niet acteren, maar zijn. En dat is precies wat ik zocht voor deze rol.”

Hannah beleefde zijn Nederlandse première op het IFFR en draait vanaf 22 februari 2018 in de landelijke bioscopen.