Einst süße Heimat

Zeven jaar geleden bezocht de regisseur voor de eerste keer Transsylvanië. Dit ‘land voorbij het woud’ vormde in de twintigste eeuw het strijdtoneel van hevige politieke schommelingen en onverdraagzaamheid jegens enkele van de bevolkingsgroepen. In het etnisch rijk geschakeerde gebied werden naast Hongaars, Roemeens en Duits ook marginale talen zoals Saksisch gesproken.
Hauzenberger ontmoette er Johann Schuff, een oude man van Saksische afkomst, en de hoogbejaarde Maria Huber, die tot de Landleri-gemeenschap behoort. In 1918 telden hun bevolkingsgroepen nog 200.000 zielen. Nu zijn er nog 900 over. Zowel Schuff als Huber zijn zeer nationalistisch, en het was in hun leven ondenkbaar een gemengd huwelijk aan te gaan. Beiden wachten op de dood. Hij wil op het kleed in zijn tuin sterven en door de wilde dieren opgegeten worden. Zij heeft de datum die op haar grafsteen is aangebracht tot haar ongenoegen al vijf jaar overleefd. Ze vinden het genoeg geweest. Maar hier houdt hun gemeenschappelijke geschiedenis dan ook op.
Hauzenberger bezocht beide gebroken maar humorvolle oudjes zes jaar lang en tekende vanuit hun tragische en idiosyncratische perspectief de woelige geschiedenis van hun land op. Langzaam maar zeker vormen de herinneringen aan onder meer de Waffen-SS en de Russische werkkampen niet alleen een onverbiddelijke geschiedenisles, maar ook een hommage aan de menselijke veerkracht. (PvH)