Khrustalyov, Get my Car!

De film ontleent zijn titel aan de legendarische frase van Beria die klonk op het moment van Stalins dood. Alles in de film is bedrieglijk, om te beginnen met het feit dat Chroestaljov (uit de titel) helemaal niet op het doek verschijnt. In plaats daarvan zien we een legerarts, wiens levenslot eerst bepaald wordt door het absurdisme van stalinistisch Moskou en vervolgens, na de beroemde 'affaire van de joodse artsen', door de nachtmerrie van een strafkamp. Daarna wordt hij teruggehaald naar de hoofdstad, omdat alleen hij de stervende leider nog zou kunnen redden. Intussen blijft de epische handeling beperkt tot enkele symbolische dagen en tot een al net zo voorwaardelijke ruimte, namelijk die van het land als één grote communale woning: tegelijk ziekenhuis en gevangenis. De eerste helft is een fantasmagorie van beelden en personen die aan Boelgakov, Charms, zelfs Joyce doen denken. German breekt met de pseudoklassieke traditie en wijst het melodramatische epos af. De tweede helft bevat ten minste twee geniale scènes: de dood van Stalin en een episode in de vrachtwagen, wanneer de held door een stel kampgevangenen met de steel van een schop wordt verkracht. German wenst de Geschiedenis niet om te vormen tot een melodrama. Hij betaalt er zijn prijs voor. Spielberg maakte van de holocaust een sentimenteel sprookje, Roberto Benigni een vaudeville. German confronteert ons op de drempel van het nieuwe millennium met de historische waarheid.(Andrej Plachov is freelance filmcriticus in Moskou en programmeur voor het Sochi International Film Festival.)