Samar

Samar, gekozen tot beste Indiase film van 1999, is een aanklacht tegen het kastesysteem binnen de Indiase samenleving, dat delen van de bevolking op grond van hun geboorte als minderwaardig beschouwt of zelfs negeert. Een filmploeg vertrekt naar Bundelkhand om een film te maken over een incident dat acht jaar eerder plaatsvond en dat zijn oorsprong had in de strijd tussen verschillende kasten. Naarmate de film-in-de-film vordert, worden er parallellen zichtbaar met de gebeurtenissen die zich binnen de filmcrew afspelen. Benegal wil met zijn film de mythe ontkrachten dat het kastesysteem hoogstens nog zou voorkomen in de achtergebleven gebieden van India, maar in de moderne, verstedelijkte samenleving niet meer zou bestaan. Het kastesysteem, zo laat hij in Samar zien, kan in verschillende vormen tot uitdrukking komen, maar is overal aanwezig. Het kastebewustzijn is onlosmakelijk verbonden met de aard van de Indiër, bijna als een genetisch bepaalde eigenschap. Scholing, opvoeding en beroep laten vooroordelen en kaste-denken niet verdwijnen, integendeel. Het probleem is des te moelijker op te lossen omdat het zich op alle niveaus afspeelt, tot in alle politieke en bestuurlijke apparaten. In zijn soepel vertelde parallelverhaal geeft Benegal een subtiel en genuanceerd beeld van de aard, oorsprong en complexiteit van de kasteconflicten in India.